So sánh sự phi tập trung của Cardano và Ethereum
Ngày 07 tháng 10 năm 2022
Cardano đã có PoS được hai năm và sự Phi tập trung của nó đang dần phát triển. Ethereum chuyển sang PoS vào ngày 15 tháng 9 năm 2022. Mục tiêu là giảm gánh nặng năng lượng trên hành tinh và tăng cường Phi tập trung. Tuy nhiên, sự kiện The Merge của Ethereum đã không thành công một cách đáng tiếc. Sự Phi tập trung đã giảm đáng kể sau khi Ethereum chuyển đổi sang PoS.
Cardano và Ethereum khác nhau cơ bản về chất lượng Phi tập trung. Làm thế nào điều này có thể thực hiện được khi cả hai mạng đều sử dụng PoS? Ma quỷ là trong các chi tiết. Trong khi thiết kế của PoS đã được nghiên cứu đến mức chi tiết nhất đối với Cardano. Trong trường hợp của Ethereum, POS mang lại ấn tượng nửa vời và chưa hoàn thiện. Hãy cùng trao đổi ngắn gọn về sự khác biệt cơ bản trong các thiết kế PoS và xem xét số liệu thống kê về Phi tập trung.
Tóm tắt
- Cardano có stake không bị khóa. Ethereum buộc người dùng phải từ bỏ ETH hoặc khóa chữ ký.
- Cardano chỉ có một nhóm chiếm hơn 10% tỷ trọng stake (Binance - 11%). Ethereum có nhiều nhóm như vậy hơn và nhóm lớn nhất chiếm 30% số lượng ETH stake.
- MAV của Cardano là 24. MAV của Ethereum là 3.
- Có một sự khác biệt cơ bản giữa ADA và stETH về mặt Phi tập trung.
Các đặc điểm chính của POS trên mạng Cardano
Nếu chủ sở hữu ADA không muốn trở thành người vận hành và sản xuất block, họ có thể ủy thác bất kỳ số lượng đồng ADA nào cho một pool đã chọn. Không có giới hạn tối thiểu nào được quy định cho việc ủy quyền. Phí có thể hoàn lại là 2 ADA và phí giao dịch tiêu chuẩn được yêu cầu để đăng ký stake. Giới hạn trên là kích thước của pool. Nếu một pool đã đạt mức bão hòa, tức là vượt quá một kích thước nhất định (hiện tại là khoảng 68 triệu ADA), thì việc ủy thác tiền cho một pool như vậy sẽ không hiệu quả về mặt kinh tế.
Các pool tạo ra các khối trong mạng Cardano. Đăng ký pool yêu cầu một khoản phí có thể hoàn lại là 500 ADA. Sẽ có lợi về mặt kinh tế và uy tín cho người điều hành pool khi có một số cam kết (cổ phần của chủ sở hữu pool). Tuy nhiên, không có quy định tối thiểu cho cam kết. Tất nhiên, sẽ rất khó để thu hút các bên ủy thác trừ khi cam kết thấp. Cần có cam kết ít nhất vài chục nghìn đồng ADA. Các pool có cam kết ít nhất 50.000 đồng ADA thường tạo ra các khối, vì vậy chúng tôi có thể coi đây là mức tối thiểu mà cộng đồng bên ủy thác yêu cầu. Tại thời điểm viết bài, chi phí trực tiếp để thiết lập một node người vận hành và sản xuất block trong mạng Cardano là khoảng 21.000 đô la.
Điều quan trọng, bất kỳ ai cũng có thể tham gia stake mà không cần phải ủy thác tiền cho bên thứ ba. Điều này đúng ngay cả với những người nắm giữ một lượng rất nhỏ ADA coin. Cardano không khóa tiền ADA và người nắm giữ có thể tiêu chúng hoặc ủy quyền chúng cho pool khác bất kỳ lúc nào. Cardano không cần khóa tiền vì nó không trừng phạt bất kỳ ai có hành vi xấu.
Mô hình khuyến khích của các nhà khai thác và bên ủy thác pool dựa trên cân bằng Nash. Ý tưởng cơ bản là khi những người tham gia được khuyến khích thích hợp thì điểm cân bằng Nash sẽ đạt được dựa trên hành vi hợp lý và trung thực của họ. Mục tiêu của cơ chế khuyến khích là phát triển mức độ Phi tập trung và bảo mật cao. Kết quả của mỗi người ra quyết định phụ thuộc vào quyết định của những người khác. Tuy nhiên, mỗi quyết định được đưa ra dựa trên một lượng thông tin hạn chế. Các nhà điều hành pool không biết nhau và thậm chí không biết tất cả các bên ủy thác của họ. Do đó, họ không thể lường trước được hành vi của người khác. Những gì họ có thể cho là hành vi hợp lý, tức là mong muốn có được phần thưởng. Cardano sử dụng một kế hoạch chia sẻ phần thưởng để thúc đẩy việc phân phối phần thưởng một cách công bằng trong môi trường với một số lượng lớn các bên liên quan với các vai trò khác nhau.
Việc stake trên Cardano có các ưu điểm:
- Tính thanh khoản cao, không bị khóa tài sản nên có thể sử dụng bất cứ lúc nào muốn
- Không có mức tối thiểu quy định để tham gia
- Không có rủi ro bị trừng phạt
- Không bị rủi ro với đối tác vận hành pool do ADA vẫn nằm trong ví của người ủy thác
- Chi phí ủy thác thấp, chỉ tương đương mức phí của một giao dịch
- Người ủy thác có thể thay đổi pool ủy quyền bất cứ lúc nào muốn
Nhưng ưu điểm này có ảnh hưởng rất tích cực đến việc Phi tập trung của Cardano. Mọi người thường ủy quyền trên ví của riêng họ và ít sử dụng stake trên các sàn giao dịch.
Các đặc điểm chính của POS trên mạng Ethereum
Khối xây dựng cơ bản của mạng Ethereum là trình xác thực (validator), yêu cầu khóa 32 ETH để được kích hoạt. Trong mạng Ethereum, mỗi trình xác nhận được yêu cầu có cùng kích thước phiếu bầu. Do đó, một số ETH cụ thể được xác định. Ngoài ra, không nên có quá nhiều trình xác nhận, vì số lượng lớn sẽ dẫn đến quá nhiều thông tin liên lạc trong mạng trong quá trình thực hiện đồng thuận.
Lưu ý rằng không có khái niệm về ủy quyền cấp giao thức trong mạng Ethereum. Nếu ai đó có ít hơn 32 ETH (khoảng 43.000 USD) và muốn tham gia stake, về cơ bản họ buộc phải tin tưởng vào phần mềm và khả năng kỹ thuật của người khác. Cần phải ủy thác tiền hoặc ký khóa cho bên thứ ba sẽ gây rủi ro cho bên đối tác.
Chính sách trừng phạt (slashing) có thể có tác động tích cực đến an ninh mang lưới. Ethereum có thể chủ động bảo vệ trước các cuộc tấn công và hành vi sai trái. Về cơ bản, nó buộc các node hoạt động chính xác như được xác định bởi các quy tắc. Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi, nhóm đã thất bại trong việc tìm kiếm sự cân bằng phù hợp giữa bảo mật và Phi tập trung.
Giao thức Ethereum trừng phạt các node đối với hành vi xấu (trừng phạt nặng) hoặc không hoạt động (phạt nhẹ). Về cơ bản, tất cả các nhà đầu tư có nguy cơ mất 100% số ETH của họ. Điều này rất khó chịu, vì nó có thể không khuyến khích nhiều người tham gia stake. Tránh stake vì sợ mất tiền sẽ làm phản tác dụng. Tệ hơn nữa, tại thời điểm viết bài, bạn không thể hủy bỏ ủy thác ETH. Nhóm đã không cung cấp chức năng này. Không thể rút ETH cho đến khi trình xác thực đã thoát. Trình xác thực có thể ngừng stake, nhưng khi nó đã thoát, không có cách nào để kích hoạt lại tiền stake và không thể chuyển ETH hoặc rút tiền cho đến ít nhất là lần nâng cấp tiếp theo của Ethereum (không có ngày nào được nêu rõ). Do đó, các khoản tiền vẫn không thể truy cập được và không thể thay đổi được.
Hiện tại, Một khi bạn đã ủy thác ETH, sẽ không có cách nào khác để thay đổi quyết định này. Bạn buộc phải đợi cho đến khi các Validator được phép rút. Và thời hạn được phép rút hoàn toàn chưa được xác định.
Nhóm nghiên cứu có thể giả định rằng những người có ít hơn 32 ETH muốn tham gia stake vì họ có mong muốn tự nhiên là tăng tài sản của mình. Để khởi chạy PoS theo cách mà mọi người phải ủy thác ETH hoặc khóa ký khóa cho một bên thứ ba là điều đáng thất vọng và có tác động rất tiêu cực đến sự Phi tập trung của Ethereum.
Khi Ethereum sử dụng PoW, Ethereum có một số nhóm chiếm ưu thế (tương tự như Bitcoin), nhưng các thợ đào có thể ủy quyền tỷ lệ hash với bất kỳ số lượng nào. Tất cả những người khai thác Ethereum trên phần cứng của riêng họ đều tham gia vào việc Phi tập trung của mạng. Nguồn lực của sự Phi tập trung được phân bổ nhiều hơn cho mọi người. Bạn không thể nói điều đó bây giờ. Mặc dù ETH được phân phối độc đáo giữa những người dùng, nhưng tính năng này không thể được khai thác một cách thanh lịch như trong trường hợp của Cardano. Vấn đề là giới hạn giả tạo là 32 ETH. Những người ủy thác ETH cho bên thứ ba về cơ bản sẽ mất bất kỳ quyền kiểm soát trực tiếp nào đối với tài nguyên.
Mọi người đang phải đối mặt với tình huống khó xử là nên tránh stake hoặc mạo hiểm với cái giá phải trả là hy sinh Phi tập trung giao thức (và đặc biệt là nguy cơ mất ETH của chính họ).
Khi Ethereum sử dụng đồng thuận PoW, các thợ đào có thể ủy quyền tỷ lệ hash ở nơi khác bất kỳ lúc nào nếu nhóm hoạt động sai. Cardano đã duy trì cơ chế cực kỳ quan trọng này. Khi ủy quyền tiền ADA cho pool Cardano, số tiền này vẫn còn trong ví của người dùng có thể ủy quyền chúng ở nơi khác bất kỳ lúc nào. Người dùng có thể chỉ cần chọn một nhóm trong ví và ủy quyền bằng một cú nhấp chuột. Trong khi đó, stake trên Ethereum yêu cầu mọi người phải ủy quyền cho bên thứ ba mà không có khả năng thực hiện bất kỳ thay đổi nào. Tính trung thực được đảm thực thi thông qua việc cơ chế trừng phạt. Kẻ tấn công có thể cố tình làm giảm ETH được ủy thác không? Về cơ bản là có, miễn là anh ta chắc chắn về việc ẩn danh của mình. Biện pháp bảo vệ duy nhất về cơ bản là hệ thống luật pháp. Mọi người buộc phải stake ETH thông qua một sàn giao dịch tập trung như Coinbase chẳng hạn,
Tôi có vẻ mạo hiểm khi giao phó ETH cho một nhóm sẽ được vận hành ẩn danh. Nếu có một đợt cắt giảm số lượng ETH lớn hơn do bị phạt, thì không có gì ngăn được nhóm nhận ủy thác sẽ biến mất.
Chúng tôi chỉ mô tả các khái niệm stake cơ bản cho cả hai giao thức. Bây giờ chúng ta hãy xem xét sự khác biệt trong việc stake ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng của việc Phi tập trung trong thực tế.
So sánh Phi tập trung
Các nhà điều hành nhóm cổ phần Cardano phải chạy hai loại node. Các node lõi (để đóng block) và các node phát tán (relay). Mỗi node lõi phải được đi kèm với một hoặc nhiều node chuyển tiếp. Tại thời điểm viết bài, có 3.200 nhóm được đăng ký, trong đó các node sản xuất khối chiếm khoảng 1.200 node. Các node chuyển tiếp là 5.800. Có gần 1,2 triệu bên ủy thác. Đối với cả Cardano và Ethereum, chỉ có một thực thể duy nhất có thể điều hành nhiều người vận hành và sản xuất block. Để có một cái nhìn tốt về sự Phi tập trung của Cardano, chúng ta cần xem xét các nhà khai thác đa pool.
Trong hình bên dưới, bạn có thể thấy rằng Binance có cổ phần lớn nhất là 11,1%. Binance vận hành 62 pool. Nhà điều hành đa pool thứ hai là Avengers với 8,8% cổ phần và 44 nhóm. Sau đó, kích thước của các toán tử lớn giảm xuống dưới 5% xuống còn một. Ở vị trí thứ ba là Wave với 3,3% cổ phần và 16 pool. Như bạn có thể thấy, có vài chục thực thể trong mạng Cardano đang vận hành một số nhóm. Một nhóm quan trọng là các nhà khai thác pool đơn lẻ. Tổng cổ phần của họ là 23%.
Vector tấn công tối thiểu (Minimum Attact Vector - MAV) hiện tại của Cardano là 24.
Mạng Ethereum được tạo thành từ 8.340 máy trạm đang chạy với khoảng 440.000 trình xác thực đang hoạt động. Trình xác thực yêu cầu khóa 32 ETH (không phải máy trạm). Thông thường, không nên chạy hơn 1.000 trình xác thực trên một ứng dụng khách. Tuy nhiên, không có giới hạn cố định nào.
Tương tự như mạng Cardano, dữ liệu này không cho chúng ta biết nhiều về sự Phi tập trung thực sự của mạng, vì một thực thể có thể chạy nhiều máy với trình xác thực. Chúng ta cần quan tâm đến việc ai là người tạo nên các nhóm người gửi tiền.
Với Ethereum, hãy xem một biểu đồ hình tròn chi tiết hơn.
Lido chiếm 30% thị phần ủy thác. Lido là một công ty dịch vụ stake Ethereum nhằm mục đích trở nên phi tập trung hoàn toàn. Dự án đã triển khai một hợp đồng thông minh có thể nâng cấp để thực hiện rút tiền mới và tiền gửi mới hoàn toàn không cần lưu giữ. Theo như tôi biết, dự án vẫn đang tìm kiếm một giải pháp tối ưu để trở thành một nhà khai thác node không cần tin cậy (trusless). Lido có thị phần stake lớn nhất trong mạng Ethereum và 30% cổ phần ủy quyền cho một điểm thất bại mạnh mẽ nhìn từ góc độ phi tập trung.
Mọi người cũng thích stake ETH thông qua các sàn giao dịch tập trung nổi tiếng như Coinbase (14,7%), Kraken (8,2%), Binance (6,6%), v.v. Lưu ý rằng chỉ ba sàn giao dịch nổi tiếng này cũng chiếm gần 30% cổ phần ETH. Hệ số MAV của Ethereum chỉ là 3, giống với Bitcoin.
Hãy so sánh hai mạng. Trong hệ sinh thái Cardano, Binance có một vị trí vững chắc với 11,1%. Các sàn giao dịch tập trung khác không có sự chiếm lĩnh mạnh mẽ như vậy. Sàn giao dịch eToto chỉ có 2,2% thị phần. Trong hệ sinh thái Cardano, chỉ có một thực thể có hơn 10% thị phần và chỉ 2 thực thể có hơn 5% thị phần.
Trong mạng Ethereum, 3 sàn giao dịch lớn chiếm 30% thị phần. Ngoài ra, Lido là một thực thể duy nhất đã chiếm 30% thị phần.
Trong mạng Cardano, các nhà khai thác pool đơn lẻ chiếm tới 23% trong khi Ethereum chỉ là 16,2%. Nếu chúng ta so sánh MAV, Cardano là 24 và Ethereum chỉ là 3.
Nếu kẻ tấn công muốn có được một số lượng lớn tiền để tấn công (hơn 50%), trong trường hợp của Cardano, hắn sẽ phải tấn công hàng nghìn người nắm giữ ADA hoặc Binance. Trong trường hợp của Ethereum, anh ta có thể cố gắng tấn công Lido hoặc 3 sàn giao dịch tập trung.
Tôi nghĩ những con số này đã nói lên tất cả mà không cần bình luận gì thêm.
Kết luận
So sánh sự Phi tập trung của các mạng blockchain thực sự rất phức tạp và thường phụ thuộc vào các chi tiết. Con số 440.000 trình xác thực của Ethereum có vẻ như là một con số khổng lồ, nhưng nếu ai đó có 1000 ETH, họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc chạy và ủy quyền cho hơn 30 trình xác thực. Sự thật thường được che giấu trong các chi tiết và các con số có thể rất sai lệch.
Mạng lưới blockchain không thể vận hành được nếu không được ủy quyền và không quan trọng đó là tiền hay tỷ lệ hash. Mặc dù ủy quyền không được hỗ trợ trực tiếp bởi Ethereum, nhưng khả năng này phát sinh một cách tự nhiên. Điều quan trọng là phải nhìn vào các chi tiết. Theo quan điểm của tôi, nếu bạn chấp nhận cơ chế hình phạt khi ủy thác ETH, bạn đang từ buộc phải hy sinh lợi ích cá nhân để phục vụ mạng Ethereum tạo ra các khối mới. stETH rõ ràng không có khả năng đó.
Theo ý kiến của tôi, stake trên Cardano là tốt nhất mà chúng ta có vào lúc này và nó xác định tiêu chuẩn hiện tại. Người nắm giữ ADA có thể hỗ trợ pool đã chọn của họ thông qua việc gửi chứng chỉ, nhưng họ không từ bỏ quyền kiểm soát các đồng tiền. Người ủy quyền có thể sử dụng bất cứ lúc nào hoặc ủy thác tiền cho pool khác nếu thấy có vấn đề. Do đó, người nắm giữ ADA không phải từ bỏ quyền kiểm soát đối với Phi tập trung. Có một sự khác biệt cơ bản giữa ADA và stETH.
Sự phụ thuộc của các pool vào các bên ủy thác là quan trọng bởi vì các nhà điều hành nhóm không bao giờ có thể chắc chắn về vị thế của họ. Điều này buộc họ phải cư xử trung thực. Có thể nói rằng trong mạng Cardano, Phi tập trung thực thi bảo mật ở một mức độ nào đó. Đối với Ethereum, việc trừng phạt đóng một vai trò quan trọng. Nhận thức của tôi, nhóm Ethereum coi trọng tính bảo mật hơn là Phi tập trung.
MAV của Cardano là 24, một mặt hiện tại là trên tiêu chuẩn, nhưng mặt khác, con số này vẫn còn thấp. Nếu chúng ta thực sự quan tâm đến Phi tập trung, chúng ta phải hướng tới một kết quả tốt hơn đáng kể khi việc ứng dụng ngày càng tăng.
Nguồn bài viết tại đây.
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới