DJED không phải là TerraUSD
Ngày 06 tháng 12 năm 2022
Hệ sinh thái Cardano sẽ có một stablecoin thuật toán DJED vào quý 1 năm 2023. DJED là một stablecoin thuật toán được đảm bảo dữ trữ bằng Crypto. Và đây là một Stablecoin đã được xác minh chính thức. Thiết kế chi tiết của stablecoin Djed đã được công khai và được chứng minh về mặt toán học. Bất cứ ai cũng có thể kiểm tra và chỉ ra những sai sót trong thiết kế thuật toán. Giao thức stablecoin này đã được COTI triển khai và kiểm toán bảo mật sẽ được thực hiện trước khi dự án được khởi chạy trên mạng chính Cardano. Hiện nay, cộng đồng đang có thái độ khá tiêu cực khi nói tới stablecoin thuật toán sau những thất bại "hoành tráng" của stablecoin TerraUSD (UST). Điều lo lắng này cũng là dễ hiểu.
Tuy nhiên, cần phải hiểu khách quan rằng thuật toán của TerraUSD khác với Djed. Hãy cùng điểm qua những khác biệt cơ bản giữa hai dự án.
TÓM TẮT
- Các tác giả của thuật toán Terra tự tin rằng hành động giao dịch chênh lệch giá có thể xử lý mọi bất ổn của thị trường. Nhưng thực tế, hệ thống có thể rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.
- Djed là stablecoin được thế chấp vượt mức, có đồng tiền dự trữ SHEN và thuật toán có thể ngừng đúc và đốt token khi cần thiết.
- DJED được thế chấp vượt mức từ 3X đến 8X. Nó làm giảm nguy cơ mất chốt (peg).
- Nếu giá cả của ADA giảm, tổng cung ADA sẽ không bao giờ tăng vô hạn như đã xảy ra với LUNA.
- DJED có thể được coi là một tiện ích sẽ làm tăng vốn hóa thị trường của Cardano.
TerraUSD không có tiền dự trữ giữa stablecoin và tài sản thế chấp
TerraUSD (và các tài sản Terra khác) là một stablecoin thuật toán duy trì giá trị ổn định dựa vào hàng loạt giao dịch cơ hội chênh lệch giá giữa UST và LUNA.
Mối quan hệ sau đây đã được thiết lập giữa LUNA và UST: nhiều UST hơn có nghĩa là ít LUNA hơn và ít UST hơn có nghĩa là nhiều LUNA hơn.
Bản thân thuật toán Terra luôn luôn neo UST bằng 1 USD. Dù tỷ giá thực tế có khác là 0,97 hay 1,03 USD, thì hệ thống vẫn luôn luôn neo 1 UST = 1 USD.
Giả sử nếu chúng ta muốn đúc một lượng UST trị giá 200 USD, tức là 200 UST. Đầu tiên, chúng ta phải chuyển đốt một lượng token LUNA có giá trị tương đương. Giả sử LUNA là 40 USD, chúng ta sẽ cần 5 LUNA để đúc 200 UST. Tức là, khi đốt 5 LUNA, chúng ta sẽ nhận được 200 UST.
Thuật toán được thiết kế như thế nào để giữ UST ở giá trị của USD được cho là hoạt động?
Nếu 1 UST được giao dịch ở mức 1,01 USD, người dùng có thể sử dụng tính năng hoán đổi LUNA theo giá trị trường trị giá 1 USD để lấy 1 UST. Và khi đó, lượng LUNA giá trị 1 USD này sẽ bị đốt và 1 UST mới sẽ được đúc. Và sau đó, người dùng se thể bán 1 UST với giá 1,01 USD để hưởng lãi chênh lệch 0,01 USD. Như vậy, lượng cũng của UST sẽ tăng thêm và LUNA sẽ giảm đi. Giao dịch chênh lệch giá này sẽ vẫn có lãi cho đến khi giá trị UST giảm và quay trở lại mức giá neo 1 USD.
Các giao dịch chênh lệch giá tương tự theo chiều ngược lại, nếu UST < 1 USD.
Ví dụ, nếu 1 UST được giao dịch ở mức 0,99 USD, người dùng có thể mua 1 UST với giá 0,99 USD trên thị trường. Sau đó, người dùng đã sử dụng tính năng hoán đổi thị trường của Terra Station để đổi 1 UST lấy một lượng LUNA giá trị 1 USD. Khi giao dịch hoán đổi được thực thi sẽ đốt 1 UST (nguồn cung UST giảm) và tạo thêm ra một lượng LUNA trị giá 1 USD. Người dùng sẽ kiếm được mức lợi chênh lẹch 0,01 UST từ giao dịch hoán đổi đó. Người dùng sẽ tiếp tục thực hiện giao dịch chênh lệch giá này (UST sẽ bị đốt bớt đi để đúc thêm ra LUNA) cho đến khi giá trị của UST tăng trở lại 1 USD.
Việc đúc và đốt token được thiết kế trong giao thực luôn có sẵn và không có cơ chế nào có thể ngăn chặn điều đó trong trường hợp các sự kiện diễn tiến theo xu hướng tiêu cực. Các tác giả của thuật toán tự tin rằng kinh doanh chênh lệch giá có thể xử lý mọi bất ổn của thị trường. Như bạn đã thấy, giả định này là sai. Một lỗ hổng thiết kế đã khiến số lượng UST trong lưu thông (neo giá trị cố định = 1 USD) nhiều hơn so với tổng giá trị USD của LUNA đang lưu hành. Nói cách khác, giá trị tài sản đảm bảo (LUNA) của UST không đủ so với lượng UST đang lưu hành. Hệ thống đã rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.
DJED được thế chấp vượt mức, có đồng tiền dự trữ SHEN và thuật toán có thể ngừng đúc và đốt token khi cần thiết. Thuật toán Djed dựa trên tỷ lệ tài sản thế chấp trong khoảng 400%-800% cho DJED và SHEN để đảm bảo có đủ ADA trong dự trữ.
SHEN cung cấp thêm sự hỗ trợ và là một vùng đệm hữu hiệu trong trường hợp thị trường bất ổn.
[Thuật toán Djed](https://cardano.vn/docs/News/tech/djed_stablecoin_thuat_toan sẽ chỉ cho phép đúc DJED nếu có đủ số lượng ADA dự trữ. Nếu tỷ lệ dự trữ giảm xuống dưới 400%, thuật toán sẽ không cho phép đúc DJED và đồng thời không cho phép đốt SHEN. Do đó, sự hỗ trợ cần thiết tối thiểu được giữ lại. Trong trường hợp này, có thể đúc SHEN. Đúc tiền SHEN tăng số lượng ADA trong kho dự trữ nên việc đúc tiền DJED cuối cùng sẽ được kích hoạt lại.
Khi tỷ lệ dự trữ vượt quá 800%, mức dự trữ được coi là đủ lớn thì việc đúc SHEN sẽ tạm thời bị dừng lại.
Thuật toán sẽ điều tiết các hoạt động Đúc (Mint) và Đốt (Burn) như hình mô tả bên dưới.
Tại sao TerraUSD sụp đổ?
Có rất nhiều yếu tố là để đổ lỗi.
Giao thức Anchor đã trả mức lợi suất cao nhất thị trường lên tới 20% mỗi năm cho người dùng gửi UST của họ trên nền tảng Anchor. Chắc hẳn bạn cũng thừa nhận rằng mức lợi nhuận lớn như vậy là không thực tế và đó là một dấu hiệu cảnh báo sớm. Vì mức lợi nhuận cao này mà có tới 75% toàn bộ nguồn cung lưu hành của UST được gửi và đã bị khóa trong Anchor. Đó là một sự tập trung nguồn vốn rất đáng kể.
Khi tâm lý tiêu cực bắt đầu chiếm ưu thế trên thị trường và theo sau đó là sức hút của Crypto giảm dần. Giá cả của crypto trên toàn thị trường bắt đầu giảm, bao gồm cả giá trị của LUNA.
Thật bất ngờ, tại thời điểm đó tiền gửi của UST tại Anchor đã sụt giảm mạnh từ 14 tỷ đô la xuống mức thấp nhất chỉ còn là 3 tỷ đô la. Một hoặc nhiều cá voi đã quyết định thoải khỏi vị thế gửi tiền tại Anchor và thu về lợi nhuận. Một lượng lớn token UST đã bắt đầy tràn ra ngoài thị trường.
Ngoài ra, một thực thể lớn đã bắt đầu hoán đổi một lượng lớn UST lấy USDC. Bạn có nhớ rằng thuật toán phải đúc LUNA khi ghi UST không? Khi người sở hữu quyết định hoán đổi, thuật toán đã buộc phải đúc ra một lượng lớn LUNA sau khi đốt UST. Điều này khiến lượng cung LUNA tăng vọt và đẩy giá cả thị trường giảm mạnh trong thời gian ngắn (do cung lớn hơn cầu rất nhiều). Sự việc này đã làm xói mòn niềm tin vào toàn bộ hệ sinh thái. Áp lực bán lớn đã khiến giá trị của cả LUNA và UST giảm mạnh.
Khi giá trị vốn hóa LUNA trên thị trường càng giảm mạnh, giá trị tài sản dự trữ không còn đủ để đảm bảo cho lượng UST đang lưu hành trên thị trường. Giá UST trên thị trường cũng sẽ giảm theo dưới mức neo cố định 1 USD. Người ta sẽ tiếp tục đốt UST trong giao thức (với giá 1 UST) để đổi ra LUNA và tiếp tục bán LUNA ra thị trường để thoát thân. Giá cả và giá trị vốn hóa LUNA càng giảm mạnh hơn, UST sẽ lại càng mất giá hơn. Đó là vòng xoáy tử thần không hồi kết đã khiến LUNA sụp đổ nhanh chóng. Đây là một lỗ hổng thuật toán lớn của giao thức stablecoin UST.
DJED có thể gặp vấn đề tương tự như TerraUSD không?
Khi UST mất chốt (peg), mọi người bắt đầu hoảng sợ và bán UST. Điều này dẫn đến việc đúc LUNA liên tục và không có một giới hạn nào của thuật toán để dừng việc này lại. Một lượng cung lớn LUNA trên thị trường khiến giá cả thị trường giảm nhanh chóng.
Không giống LUNA, ngoài việc được sử dụng để làm tài sản dự trữ, ADA còn được sử dụng để staking và phi tập trung hóa mạng Cardano. Nếu DJED mất chốt (peg), người ta sẽ không bán ADA hàng loạt. DJED chỉ là một trong nhiều dự án trên giao thức Cardano. Không giống như LUNA, trong trường hợp của hệ sinh thái Cardano, mọi người sẽ có xu hướng mua ADA ngay cả khi giá cả thị trường giảm đáng kể để staking và nhận phần thưởng.
DJED cũng có thể tạm thời mất peg nếu giá cả thị trường của ADA giảm mạnh, giả sử là ADA giảm 90%. Nếu tình trạng như vậy kéo dài trong một khoảng thời gian dài, DJED sẽ mất chốt (peg) cho đến khi giá cả của ADA tăng lên hoặc nhiều người đầu cơ mua SHEN, vì đồng SHEN sẽ tăng giá nhanh hơn khi ADA tăng giá (và ngược lại).
DJED được thế chấp vượt mức và có thể ngăn chặn vòng xoáy tử thần bằng cách ngăn chặn việc "đốt" và "đúc" ra ADA vô hạn như LUNA.
Mỗi UST được đúc ra sẽ đốt LUNA và làm giảm lượng cung của LUNA. Trong hệ sinh thái Cardano, ADA không thể bị đốt (bạn thậm chí không thể làm điều đó), mà chỉ bị khóa bởi thuật toán Djed. Nếu có nhu cầu về DJED, số lượng ADA bị khóa sẽ tăng lên sẽ làm giảm sự sẵn có của ADA trên thị trường. Điều này có thể làm tăng giá cả của ADA và do lượng cung ADA là giới hạn.
DJED có thể được coi là một tiện ích sẽ làm tăng vốn hóa thị trường của Cardano, tức là giá cả thị trường của các đồng tiền ADA. Nó cũng tương tự như dự án Terra. Khi có nhu cầu về UST, LUNA đã bị đốt, làm giảm nguồn cung. Vấn đề là LUNA không có mục đích sử dụng đáng kể nào khác ngoài việc chỉ dùng để đốt và tạo ra UST. Vì vậy. LUNA không có nhu cầu lớn nào khác như đối với ADA.
DJED được thế chấp vượt giá trị từ 3 - 8 lần. Điều này làm giảm nguy cơ mất chốt (peg) trong ngắn hạn khi giá ADA dao động mạnh. Đối với mỗi 1 DJED được đúc, sẽ có một lượng ADA trị giá từ 3–7 đô la trong quỹ dự trữ (thế chấp). Thuật toán Djed có lượng giá trị dự trữ lớn hơn số lượng Djed lưu hành. Vì vậy, thuật toán có thể đổi lại tất cả DJED đang lưu hành với giá trị tham chiếu 1 USD. Do đó, cơ hội duy trì tỷ giá cố định của Djed cũng cao hơn tối thiểu gấp 3 - 8 lần so với UST nếu giá token dự trữ của chúng biến động mạnh.
Một lần nữa, ADA không được đúc thoái mái khi DJED bị đốt. Vì vậy, ngay cả khi giá cả của ADA giảm (bằng cách mở khóa ADA khỏi thuật toán Djed và do đó tăng số lượng tiền có sẵn trên thị trường), tổng nguồn cung ADA sẽ không bao giờ tăng vô hạn như đã xảy ra với LUNA. Lượng cung tối đa của ADA là 45 tỷ.
SHEN nằm trong hệ thống dành cho những người ưa thích mạo hiểm và chấp nhận rủi ro. Nếu không có đủ ADA dự trữ bảo vệ Djed, chủ sở hữu SHEN sẽ không thể đổi token SHEN để lấy ADA. Khi đó ADA và DJED không bị ảnh hưởng. Thuật toán Djed ưu tiên người nắm giữ DJED hơn người nắm giữ SHEN. Những người nắm giữ DJED có thể đốt DJED và lấy lại ADA bất cứ khi nào họ muốn. Người nắm giữ SHEN chỉ có thể làm như vậy nếu có đủ ADA dự trữ (trên 400%).
KẾT LUẬN
Crypto rất dễ biến động và một số người có thể nói rằng 400% là mức phòng hộ thấp và 1000% sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, mức thế chấp đó lại không hiệu quả về vốn và có lẽ là không cần thiết. Crypto không thể thường xuyên mất 90% giá cả thị trường trong một ngày. Trong trường hợp đó, chúng sẽ hoàn toàn vô dụng trong thế giới tài chính thực. Khi việc ứng dụng ngày càng tăng lên, sự biến động của chúng sẽ giảm. Crypto có thể giảm 70% trong một năm, nhưng không phải trong ngày một ngày hai. Trong những năm tới, hy vọng, mọi thứ sẽ được cải thiện. Theo quan điểm của chúng ta, ngưỡng 400% là đủ và chúng ta tin rằng nếu có sự cố định, thì đó sẽ là một giai đoạn rất ngắn vì sẽ luôn có nhu cầu mạnh mẽ đối với ADA.
Những nỗ lực đầu tiên để chế tạo một chiếc máy bay của con người đã từng bị thất bại. Nếu con người sợ hãi và từ bỏ, chúng ta sẽ không bao giờ bay trong không gian ngày hôm nay. Việc một số nỗ lực thất bại là điều bình thường và điều đó chắc chắn không có nghĩa là tất cả những nỗ lực khác sẽ thất bại nếu chúng khác nhau về cơ bản. DJED không phải là UST. Sợ sử dụng DJED chỉ vì TerraUSD sụp đổ cũng giống như nói rằng bạn sẽ không lái ô tô vì bạn bị ngã xe khi còn nhỏ.
Nguồn bài viết: tại đây
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới