Cơ chế trả thưởng Cardano hoạt động như thế nào?

Ngày 22 tháng 03 năm 2023

Cardano sử dụng ADA để thưởng cho các người vận hành pool và người ủy thác, và cũng để tài trợ cho các dự án Catalyst. Trong tương lai, tiền từ Ngân sách sẽ được sử dụng để thưởng cho DReps và các nhóm bảo trì mã nguồn và thực hiện các thay đổi giao thức. Cardano lấy tiền này ở đâu? Hãy cùng nghiên cứu chính sách tiền tệ và cơ chế khen thưởng của dự án.

TÓM TẮT

• Không giống như Bitcoin, Cardano có một quỹ để phát triển dự án. Việc phát triển và Quản trị được duy trì độc lập với nguồn vốn của Quỹ đầu tư mạo hiểm (VC).
• 20% số thưởng của mỗi epoch sẽ được chuyển đến Quỹ ngân sách (treasury) và phần còn lại sẽ được sử dụng để chia thưởng.
• Một phần của cơ chế khuyến khích là thúc đẩy tính Phi tập trung. Nếu các yêu cầu của giao thức đối với pool không được đáp ứng, một phần của phần thưởng ủy thác sẽ được trả lại cho quỹ dự trữ.
• Cardano ở tình huống mà nhóm Sản xuất block đang cạnh tranh tài nguyên với nhóm Quản trị.
• ADA sẽ được sử dụng hết từ nguồn dự trữ với tốc độ chậm hơn so với dự đoán ban đầu.
• Tính Phi tập trung phụ thuộc vào ngân sách của dự án.

Chính sách tiền tệ của giao thức Cardano

Cardano được xây dựng theo cách để trong tương lai không bị phụ thuộc vào nguồn tài trợ từ bên ngoài, đặc biệt là từ các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC). Nhóm IOG đã làm việc để phát triển giao thức và sẽ bàn giao nó cho cộng đồng ở kỷ nguyên Voltaire. Cardano cần có đủ ADA không chỉ cho phần thưởng sản xuất block mà còn cho Quản trị trên chuỗi. Đại diện ủy quyền (DReps) cũng sẽ nhận được phần thưởng.

Ngoài dự trữ, mà mọi blockchain đều có ở một số dạng và dự trữ tiền để làm phần thưởng trong tương lai cho những người tham gia sản xuất block, Cardano còn có một Quỹ ngân sách. ADA từ Ngân sách sẽ được sử dụng để tài trợ cho Quản trị (Voltaire), phát triển giao thức và phát triển hệ sinh thái (Catalyst).

Chính sách tiền tệ của các giao thức blockchain thường được nhóm phát triển đặt ra theo cách cố định ngay từ đầu và sau đó được cộng đồng chấp nhận. Trong trường hợp của Cardano, mức cung tối đa đã được định nghĩa trong block Genesis rằng sẽ có 45.000.000.000 đồng ADA. 30,9% (~14.000.000.000 ADA) được đưa vào quỹ dự trữ, 57,6% (~26.000.000.000 ADA) số tiền được bán ra công chúng và 11,5% còn lại (5.000.000.000 ADA) được chia cho các nhóm IOG, Cardano Foundation và Emurgo.

Trong hình bên dưới, bạn có thể thấy cách mỗi epoch (kéo dài 5 ngày) Cardano di chuyển một số ADA từ nguồn dự trữ và sử dụng chúng để chia thưởng. Lưu ý rằng quỹ dự trữ và Ngân sách nằm bên ngoài hình chữ nhật đại diện cho epoch. Điều này để minh họa rằng hai đống ADA này vẫn hiện diện cho giao thức và cộng đồng. Nói chính xác hơn, giao thức chịu trách nhiệm chuyển ADA ra khỏi nguồn dự trữ trong khi cộng đồng sẽ quyết định về việc chuyển ADA từ Quỹ ngân sách thông qua DReps. Quỹ Ngân sách dự án được lấp đầy từ dự trữ và từ các khoản phí thu được.

Nếu bạn bỏ đi ngân quỹ của dự án, hệ thống sẽ hoạt động rất giống với Bitcoin. Sự khác biệt như sau. Bitcoin thưởng cho nhóm ngay lập tức cho mỗi block mới được sản xuất và phần thưởng là cố định (cứ sau bốn năm, phần thưởng lại giảm một nửa). Phần thưởng block được chuyển đến địa chỉ pool và người điều hành pool sẽ trả lại một phần phần thưởng theo cách thủ công cho những người khai thác dựa trên tỷ lệ băm mà họ cung cấp.

Cardano, giống như Bitcoin, có hai đầu vào cho phần thưởng sản xuất block. Một phần của phần thưởng đến từ khoản Dự trữ và một phần được tạo thành từ các khoản Phí. Khi dự trữ dần cạn kiệt theo thời gian và số lượng xu tiến gần đến 0, sẽ cần phải thu thập đủ xu để trả thưởng thông qua phí.

Trong hình, hình chữ nhật hiển thị dự trữ lớn hơn có chủ ý so với hình chữ nhật hiển thị phí, nhưng tỷ lệ đảo ngược theo thời gian. Quy mô của các khoản phí thu được xác định chất lượng bảo mật của các mạng blockchain.

Về dài hạn, nếu không thu đủ tiền từ Phí (và nếu giá cả của token xuống quá thấp), tính bảo mật của mạng cũng sẽ thấp và chúng có thể sụp đổ do hiện tượng gọi là cạn kiệt ngân sách bảo mật.

Cardano chuyển ADA từ dự trữ cứ sau 5 ngày và số lượng được xác định bởi tham số p. Tham số p hiện là 0,3%. Dự trữ sẽ giảm dần dần và không có những cú giảm sốc đột ngột như đối với Bitcoin (phần thưởng giảm đột ngột một nửa sau mỗi 4 năm).

ADA từ nguồn Dự trữ và từ Phí được chuyển vào Tổng Phần Thưởng. Tham số T xác định số lượng ADA sẽ được chuyển vào Ngân sách (hiện tại là 20%) và phần còn lại sẽ được sử dụng để trả thưởng ủy thác (80%).

Cardano chuyển ADA từ dự trữ và từ các khoản phí thu được đến Quỹ ngân sách sau mỗi epoch. Tại thời điểm viết bài, hiện đang có 1.2 tỷ ADA trong Quỹ. Biểu đồ cũng chỉ ra hai cách chi tiêu được chi trả bởi ngân Ngân sách, cụ thể là các dự án Catalyst và trong tương lai gần, các khoản chi tiêu liên quan đến Quản trị của kỷ nguyên Voltaire.

Hầu hết các đồng ADA, 80%, sẽ được sử dụng để trả thưởng. Điều này bao gồm phần thưởng cho những người vận hành pool ủy thác (SPO) và cả những người ủy thác. Lưu ý rằng Phần thưởng staking giao thức Cardano chủ yếu dựa trên hiệu suất. Giao thức tính toán phần thưởng cho người vận hành pool dựa trên cài đặt của pool. Mỗi SPO đặt một khoản phí, ký quỹ và cam kết cố định - pledge (ADA của SPO). Phần còn lại của phần thưởng nhóm được chia theo tỷ lệ giữa những người ủy thác dựa trên số ADA mà họ đã ủy quyền cho pool.

Điều mà nhiều người ủy thác không biết là một số phần thưởng ủy thác không được sử dụng (tiêu thụ) cho phần thưởng sản xuất block và quay trở ngược lại quỹ dự trữ. Cardano đánh giá hiệu suất của các nhóm (block bị bỏ lỡ, slot battle, v.v.), phân phối tiền ủy thác và một số thứ khác và điều chỉnh kích thước của phần thưởng cho phù hợp (hiển thị trong hình của η). Có một thứ gọi là tỷ lệ phần thưởng tối đa tiềm năng mà Cardano có thể trả cho mỗi epoch để sản xuất block. Nếu một số điều kiện không được đáp ứng, chỉ một phần của phần thưởng được trả. Do đó, một phần của phần thưởng ủy thác được thanh toán và phần còn lại sẽ được hoàn lại dự trữ.

Giao thức Cardano được thiết kế để khuyến khích kinh tế có chất lượng của tính Phi tập trung. Giao thức xác định số lượng pool tối ưu nên tồn tại. Hiện tại, tham số k chỉ định rằng nó phải là 500. Lý tưởng nhất là chỉ có 500 nhóm sẽ bão hòa.

Thực tế là có 3.200 pool đã đăng ký, với khoảng 1.200 pool đã đóng ít nhất 1 block tại mỗi epoch. Hãy để chúng tôi nói thêm rằng một pool chỉ đủ điều kiện trả thưởng nếu nó tạo ra ít nhất 1 block trong một epoch. Từ góc độ giao thức, việc tính Phi tập trung không được như mong đợi.

Rõ ràng, không có chính xác 500 pool trong hệ sinh thái bão hòa 100%. Thay vào đó, có nhiều pool có độ bão hòa thấp và đóng block không đều. Mặt khác, một số pool quá bão hòa. Một số pool có ủy thác nhưng không tạo ra block nào. 

Vận hành mạng Cardano sẽ có thu nhập và chi phí. Các chi phí không chỉ là việc chi trả phần thưởng cho việc sản xuất block như chúng ta đã biết từ thế hệ crypto đầu tiên mà còn là chi phí cho việc Quản trị. Đây là một khoản chi phí bổ sung và trong tương lai, có rủi ro là việc Quản trị có thể quá tốn kém đối với giao thức nếu có quá nhiều người tham gia. Đừng quên rằng Ngân sách là một nguồn tài nguyên hữu hạn mà một ngày nào đó sẽ phụ thuộc chủ yếu vào các khoản phí thu được từ các giao dịch. Cardano có thể rơi vào tình huống mà các nhóm Quản trị và sản xuất block đang tranh giành tài nguyên.

Hiện tại, tỷ lệ giữa phần thưởng ủy thác và Ngân sách được đặt ở mức 80 / 20. Chúng tôi sẽ xem liệu điều này có cần thay đổi hay không và mức độ Quản trị sẽ quan trọng như thế nào so với cơ sở hạ tầng cốt lõi. ADA dữ trữ nên được sử dụng hợp lý.

Chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn

Trong mỗi epoch, số lượng tiền đang lưu hành tăng lên trong khi Dự trữ dần cạn kiệt. Còn khoảng 9.4 tỷ ADA Dự trữ và 35.6 tỷ ADA đang lưu hành. Cardano hiện vẫn còn rất nhiều tiền dự trữ để sử dụng cho phần thưởng. Nhưng điều đó sắp thay đổi. Vào năm 2030, sẽ chỉ còn khoảng 2 tỷ ADA dự trữ. Chúng tôi sẽ chỉ ra bên dưới rằng theo một số giả định nhất định có thể nhiều hơn, nhưng chúng ta hãy chưa xem xét phương án thay thế đó.

Hiện tại, sẽ có khoảng 28 triệu ADA được chuyển từ kho Dự trữ sang Quỹ trả thưởng mỗi epoch. Vào năm 2030, nó có thể chỉ còn 6 triệu ADA, ít hơn gần 5 lần so với hiện nay. Nếu các tham số giao thức không thay đổi, 4.8 triệu ADA sẽ được sử dụng cho phần thưởng ủy thác và 1.2 triệu ADA sẽ được chuyển đến Quỹ Ngân sách. Điều đó có đủ cho phần thưởng hay không? Và điều gì sẽ xảy ra trong 10 năm nữa?

Rõ ràng, Cardano sẽ cần phải thu được nhiều tiền hơn thông qua các khoản phí giao dịch. Nói cách khác, thu nhập thấp hơn từ khoản dự trữ phải được bù đắp bằng số lượng ADA thu được từ phí cao hơn. Một nền kinh tế tuần hoàn phải xuất hiện khi các khoản phí thu được đủ để trả thưởng cho việc sản xuất khối và Quản trị (bao gồm cả phí phát triển giao thức).

Không thể xác định chính xác số lượng ADA sẽ cần để trả thưởng vì không thể dự đoán giá cả thị trường của ADA, số lượng người dùng, các tính năng mạng mà người dùng sẽ sẵn sàng trả tiền, v.v. .Nhưng chúng ta không bận tâm đến số lượng ADA, bởi vì giá trị tính bằng đô-la mới quan trọng.

Thực tế là chi phí vận hành pool, chi phí Quản trị hoặc chi phí tham gia phát triển giao thức có thể đo lường bằng đô la và có thể so sánh với mức lương thông thường và chi phí liên quan cho các hoạt động tương tự. Doanh thu của mạng Cardano, tức là phí, có thể được xem theo cùng một cách như vậy. Phí giao dịch phải luôn có phù hợp với hoàn cảnh chung và không được quá cao. Mọi người sẽ sẵn sàng trả một khoản phí hợp lý để chuyển giá trị, đúc token hoặc sử dụng các ứng dụng.

Hiện tại, phần thưởng của mạng Cardano là đủ để sản xuất block. Tính theo đô la, mỗi epoch có khoảng khoảng 10 triệu USD từ khoản dự trữ và 35.000 USD (100.000 ADA) từ phí thu được sẽ được chuyển vào Quỹ trả thường.

Hiện tại, chi phí Quản trị không đáng kể vì chỉ các dự án của Catalyst mới được thanh toán bằng Ngân sách. Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi và ADA từ Quỹ Ngân sách sẽ cạn kiệt với tốc độ ngày càng tăng khi việc phát triển và Quản trị giao thức trở nên phi tập trung hơn.

Chúng ta có thể giả định rằng 8 triệu USD sẽ được phân phối cho mỗi epoch như một phần thưởng cho việc sản xuất block và 2 triệu USD được sử dụng để Quản trị. Nếu tham số k được thay đổi và Cardano muốn có 2.000 pool vào năm 2030, trong tổng số 8 triệu USD, thì mỗi pool (SPO và tất cả những người ủy thác) sẽ có khoảng 4.000 USD mỗi epoch. Đó là 24.000 USD mỗi tháng. Nếu một người vận hành pool nhận 10% phần thưởng, họ sẽ có 2.400 USD mỗi tháng.

Liệu 2 triệu USD mỗi epoch hay 12 triệu USD mỗi tháng có đủ để Quản trị không? Giả sử tất cả những người được trả tiền từ ngân sách Quản trị nhận được trung bình 3.000 USD mỗi tháng, Cardano có thể sử dụng trung bình khoảng 4.000 người.

Câu hỏi chính vẫn còn được trả lời. Liệu Cardano có thể thu phí 10 triệu USD cho mỗi epoch vào năm 2030 (bất kể số lượng ADA là bao nhiêu)? Tương đương một ngày là khoảng 2 triệu USD.

Hiện tại có khoảng 50.000 người sử dụng giao thức Cardano hàng ngày. Số lượng ví hoặc người dùng xấp xỉ 4 triệu, nhưng không phải ai cũng sử dụng Cardano mỗi ngày. Nếu con số đó là 5.000.000 người, Cardano sẽ kiếm được số tiền cần thiết để duy trình mạng lưới. Phí trung bình sẽ là 0,4 USD/người dùng. Mức phí này cho việc sử dụng lớp đầu tiên (Layer 1) có hợp lý hay không? Chúng ta cũng không thể nói điều đó. Nhưng rất có khả năng mọi người sẽ sử dụng các lớp thứ hai với mức phí sẽ thấp hơn đáng kể (dễ dàng gấp 10 lần). Các lớp đầu tiên thường sẽ không dễ dàng trong việc đảm bảo thu nhập.

Để mở rộng thêm phân tích, để một chuỗi block xử lý 5.000.000 giao dịch mỗi ngày, nó phải có khả năng xử lý trung bình khoảng 60 giao dịch mỗi giây. Đây là mục tiêu có thể đạt được đối với Cardano trong khoảng thời gian 5 năm, khi PoS Leios (người chứng thực đầu vào) được triển khai.

Số lượng người dùng tăng gấp 100 lần có thực tế trong một khoảng thời gian ngắn như vậy không? Mạng Ethereum đang được sử dụng bởi khoảng 500.000 người mỗi ngày và đang có xu hướng chuyển dịch sang mạng lớp thứ hai (Layer 2). Thực tế là trong 10 năm tới hoặc lâu hơn, 10 lần hoặc nhiều người hơn sẽ sử dụng Ethereum, tức là 5.000.000 mỗi ngày.

1% dân số hành tinh là 80 triệu. Crypto được nắm giữ bởi hàng trăm triệu người. Con số đó sẽ là bao nhiêu trong 10 năm nữa? Nếu tất cả mọi người không chỉ nắm giữ crypto mà còn bắt đầu sử dụng chúng ở các lớp đầu tiên, thì chúng ta sẽ có được hàng chục triệu giao dịch trực tuyến mỗi ngày một cách rất dễ dàng.

Trong tương lai gần, Cardano có thể được sử dụng bởi số người gấp 10 lần hoặc thậm chí 100 lần mỗi ngày so với hiện nay không? Điều đó sẽ phụ thuộc vào nhiều tình huống. Nếu số lượng người dùng dịch vụ blockchain nói chung tăng lên, Cardano có thể cũng như vậy. Chúng tôi tin rằng Cardano có thể có tới 500.000 người dùng mỗi ngày (tương đương với Ethereum ngày nay). Tăng trưởng có thể nhanh hơn nếu nhu cầu về các dịch vụ blockchain nói chung tăng lên. Thành công của Bitcoin và Ethereum sẽ chuyển thành thành công của các mạng blockchain trong ngành. Nó cũng sẽ phụ thuộc vào việc HODL có tiếp tục thống trị hay hành vi của mọi người thay đổi và họ bắt đầu sử dụng dịch vụ DeFi nhiều hơn.

Cardano chắc chắn có cơ hội giành được nhiều thị phần hơn. Nhưng ngay cả khi nó chỉ có 10% thị phần, nó vẫn có thể có hàng trăm nghìn đến hàng triệu giao dịch mỗi ngày trong vòng 10 năm.

Đừng quên rằng vẫn còn khoảng 2 triệu ADA dự trữ vào năm 2030, vì vậy Cardano không phải chỉ dựa vào các khoản phí thu được. Khoảng 6 triệu ADA sẽ được phát hành mỗi epoch để trả thưởng. Nếu giá cả thị trường của đồng ADA tăng lên, nó sẽ giúp ích rất nhiều cho ngân sách trong tương lai. Giả sử giá cả thị trường của đồng ADA là 2 USD vào năm 2030. Cardano sẽ có sẵn 12 triệu USD trong mỗi epoch, tương đương với số tiền cần thiết hiện nay để duy trì mạng Cardano.

Chúng ta có thể kết luận rằng ngân sách phần thưởng sẽ đủ nếu có khoảng 500.000 người dùng mỗi ngày sử dụng Cardano vào năm 2030. Con số này sẽ gấp 10 lần so với hiện nay và đó là một ước tính hợp lý. Chúng ta cũng có thể giả sử rằng giá cả thị trường của ADA sẽ ít nhất là 2 USD. Sự tăng trưởng của hiệu ứng mạng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến vốn hóa thị trường của dự án giống như đối với các dự án khác. Kỳ vọng vốn hóa tăng gấp 6 lần với số người dùng tăng gấp 10 lần là một ước tính thận trọng. Nếu phí giao dịch on-chain trung bình là 0,4 USD, Cardano sẽ kiếm được 1 triệu USD phí mỗi epoch. Mặc dù rất khó để dự đoán tương lai, nhưng có thể giả định rằng Cardano vẫn sẽ phụ thuộc phần lớn vào nguồn dự trữ vào năm 2030.

KẾT LUẬN

Chúng tôi đã đề cập trong bài viết rằng một phần của phần thưởng ủy thác không được yêu cầu và được trả lại cho quỹ dự trữ. Dự trữ đang cạn kiệt với tốc độ chậm hơn nhiều so với dự đoán ban đầu. Người ta ước tính rằng sẽ chỉ có khoảng 8 tỷ ADA trong kho dự trữ vào quý 1 năm 2023, nhưng trên thực tế, có 9,4 tỷ ADA. Nếu xu hướng này tiếp tục, có thể có 3,5 tỷ ADA dự trữ vào năm 2030 thay vì 2 tỷ ADA ước tính. Điều này là tích cực theo nghĩa là có nhiều thời gian hơn để hệ sinh thái Cardano phát triển và được chấp nhận. Mặt khác, có thể Quản trị phi tập trung sẽ thay đổi các tham số giao thức hoặc các quy tắc khác và ADA sẽ được tiêu thụ nhanh hơn từ nguồn dự trữ.

Từ góc độ Quản trị, mọi người nên có hiểu biết cơ bản về chính sách tiền tệ và mô hình khuyến khích. Thật ngạc nhiên là có bao nhiêu người trong hệ sinh thái Cardano (bao gồm cả những người có ảnh hưởng nổi bật) không biết về sự tồn tại của Ngân sách. Tuy nhiên, điều cực kỳ quan trọng là Cardano sẽ là một hệ sinh thái tự tái cấp vốn độc lập với các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Tính Phi tập trung không chỉ về sản xuất block mà còn về Quản trị dự án. Không thể duy trì một mạng lưới toàn cầu trên cơ sở tự nguyện nếu mạng lưới đó sẽ bảo vệ tài sản của hàng trăm triệu người. Ít nhất, nó là vô trách nhiệm. Chất lượng công việc của mọi người phải được khen thưởng xứng đáng. Rõ ràng, các quỹ VC sẽ muốn kiểm soát các dự án blockchain và nó sẽ không phải lúc nào cũng minh bạch. Cardano là một trong số ít dự án đã tránh được ảnh hưởng của VC ngay từ đầu và có kế hoạch duy trì sự độc lập về kinh tế trong tương lai. Ảnh hưởng của nhóm IOG đối với Cardano sẽ giảm dần trong kỷ nguyên Voltaire vì lợi ích của cộng đồng. Nếu không có Ngân sách, điều này có lẽ sẽ không thể thực hiện được.

Nguồn bài viết tại đây

---

---

Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới